Araştırma: Dünya genelinde hiç sigara içmemiş kişilerde akciğer kanseri teşhisi artıyor

T24 Dış Haberler

Sigara içmeyen kişilerde akciğer kanseri teşhisi konanların oranı artıyor ve hava kirliliği bu durumun önemli bir faktörü olarak görülüyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın (IARC) yaptığı araştırma, sigara içmeyen kişilerde görülen akciğer kanserinin dünya genelinde en fazla ölüme neden olan kanser türlerinde biri olduğunu saptadı.

Sigara içmeyenlerde kişilerde en çok teşhis edilen akciğer kanseri türünün adenokarsinom olduğu biliniyor. IARC’ye göre bu tür, dünya genelinde hem erkekler hem de kadınlar arasında hastalığın dört ana alt türü arasında en yaygın geldi.

IARC’nin solunum tıbbı alanında dünyadaki en köklü akademik dergilerden biri olan Lancet Respiratory Medicine dergisinde yayımlanan çalışmasına göre, 2022 yılında hava kirliliğine maruz kalan kişilerde yaklaşık 200 bin adenokarsinom vakası meydana geldi. Çalışmada, hava kirliliğine bağlı adenokarsinom vakalarının en fazla Doğu Asya’da, özellikle Çin’de görüldüğü belirtildi.

Çalışmaya öncülük eden IARC’nin Kanser Gözetim Birimi Başkanı Dr. Freddie Bray, araştırmanın sonuçlarının akciğer kanseri riskinin değişimini daha dikkatli izleme gerekliliğini gösterdiğini söyledi. Sigaranın kanser hastalığınının ana nedeni olarak görülmediği topluluklarda, hava kirliliği gibi olası nedenleri belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirten Bray, “İngiltere ve ABD gibi sigara kullanım oranlarında düşüş görülen ülkelerde sigara içmeyenler arasında akciğer kanseri teşhisi konanların oranı artma eğiliminde oluyor. Küresel olarak hava kirliliğine bağlı adenokarsinom kanseri vakalarının artıp artmayacağı, dünya genelinde tütün kullanımı ve hava kirliliğini azaltmaya yönelik stratejilerin başarısına bağlı olacaktır” dedi.

Akciğer kanseri hâlâ en çok can alan hastalık

Akciğer kanseri, dünya çapında hem en sık görülen hem de en fazla ölüme neden olan kanser türü olmaya devam ediyor. 2022’de yaklaşık 2,5 milyon kişiye bu hastalık teşhisi konuldu. Ancak son yıllarda kanserin alt türleri arasındaki yaygınlık oranlarında önemli değişimler yaşandı.

Akciğer kanserinin dört ana alt türü (adenokarsinom, skuamöz hücreli karsinom, küçük hücreli ve büyük hücreli akciğer kanseri) arasında, adenokarsinom hem erkeklerde hem de kadınlarda daha yaygın görülür hale geldi.

IARC, 2022’de dünya genelinde teşhis edilen akciğer kanseri vakalarının erkeklerde yüzde 45,6’sını ve kadınlarda yüzde 59,7’sini adenokarsinom olduğunu açıkladı. 2020’de bu oranlar sırasıyla yüzde 39,0 ve yüzde 57,1 seviyesindeydi. Adenokarsinom, sigara içmeyenler arasında görülen akciğer kanseri vakalarının yüzde 70’ini oluşturuyor.

Son 40 yılda birçok ülkede erkeklerde akciğer kanseri oranları genel olarak azalırken, kadınlar arasında bu oran yükselmeye devam etti.

Küresel ölçekteki eğilimler erkeklerin hâlâ akciğer kanseri vakalarının çoğunluğunu oluşturduğunu gösterse de (2022’de yaklaşık 1,6 milyon vaka), kadınlarla erkekler arasındaki farkın giderek azaldığı belirtiliyor. 2022’de yaklaşık 900 bin kadına akciğer kanseri teşhisi kondu.

2023 yılında Britanya’da akciğer kanseri teşhisi konulan kadınların sayısını erkeklerin sayısını ilk kez geçmişti. Bu durum, uzmanların kadınları akciğer kanseri konusunda –meme kanserinde olduğu gibi– daha dikkatli olmaları gerektiği konusunda uyarmasına neden olmuştu.

Kanser uzmanları, bu rakamların sigara içme oranlarındaki tarihsel farklılıklara bağlı olduğunu belirtiyor. Erkekler arasında sigara kullanımı daha erken zirveye ulaşırken, kadınlarda bu zirve daha geç yaşandı. Uzmanlar, kadınların düzenli olarak akciğer kanseri belirtilerini kontrol etmeleri gerektiğini söylüyor.