Hemen hemen hepimiz kullanıyoruz! Deniz yaşamına etkisi çok fazla

Küresel güneş kremi pazarı hızla büyüyor ve 2028 yılına kadar 13,6 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Ancak, bu ürünlerin büyük miktarlarda denizlere karıştığı belirtiliyor. Araştırmaya göre, eğer kullanılan güneş kreminin yüzde 50’si yıkanarak denize karışıyorsa, sahilde bin kişinin güneş kremi sürmesiyle 35 kg kimyasal madde okyanusa taşınabiliyor.

Marine Pollution Bulletin dergisinde yayımlanan araştırma, güneş kremleri ve UV filtreleri ile ilgili 110’dan fazla bilimsel yayını inceledi. Bilim insanları, her yıl sadece mercan resiflerine 6 bin  ile 14 bin ton arasında UV filtresinin karıştığını ve bu durumun ekosistemler üzerinde ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguladı.

Araştırmanın baş yazarı ve Plymouth Deniz Laboratuvarı’nda doktora araştırmacısı olan Anneliese Hodge, şu ana kadar yapılan çalışmaların yalnızca yüzeysel olduğunu belirtti. “Bu kimyasalların deniz yaşamını nasıl etkilediğini tam anlamıyla bilmiyoruz. Daha da önemlisi, bu bileşenlerin besin zincirinde birikme potansiyelini araştırmalıyız” dedi.

UV filtreleri, yoğun turistik bölgelerden Antarktika gibi uzak noktalara kadar dünya genelinde deniz ortamlarında tespit edildi. Bu maddeler doğrudan yüzme sırasında suya karışabildiği gibi, plaj duşları yoluyla da denizlere taşınabiliyor.

Güneş kremlerinde en yaygın bulunan kimyasal bileşenlerden biri olan benzofenon, kalıcı ve toksik bir madde olarak tanımlanıyor. Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA), özellikle benzofenon-3 adlı bileşiğin hormon bozucu bir etkiye sahip olup olmadığını incelemeye aldı.

Araştırmaya göre, güneş kremi kirliliği yalnızca denizlerde değil, tarımda da etkili oluyor. Atık su arıtma tesislerinden geri dönüştürülmüş suyun gübre olarak kullanılması, bu kirleticilerin tarım arazilerine ve oradan da su yollarına ulaşmasına neden olabiliyor.

Mevcut atık su arıtma yöntemleri de UV filtrelerinin toksisitesini azaltmada etkisiz kalıyor. Plymouth Üniversitesi’nde genetik toksikoloji ve ekotoksikoloji profesörü olan Prof. Awadhesh Jha, “Giderek artan miktarlarda ve farklı türlerde güneş kremi bileşeni çevreye karışıyor ve bu kirleticiler birbirleriyle etkileşime giriyor” dedi.