Pseudomonas aeruginosa Bakterisi Plastiği Nasıl Parçalıyor?

Pseudomonas aeruginosa, yılda yaklaşık 559 bin ölüme yol açan bir bakteridir. Özellikle hastane enfeksiyonlarının önde gelen sebeplerinden biri olan bu bakteri; akciğer, idrar yolu ve kan enfeksiyonlarına neden olabilir. Ancak, bu kadar steril bir ortamda bile etkili olabilmesi uzun süredir bir soru işaretiydi.

Araştırma ekibi, İngiltere’de bir hastadan alınan bir yara örneğini inceleyerek cevaba ulaştı. Bu örnek, bakterinin PCL (polycaprolactone) isimli tıbbi plastikleri parçalayan Pap1 adlı özel bir enzim ürettiğini gösterdi. PCL, dikiş iplikleri, yara örtüleri ve cerrahi ağlar gibi birçok tıbbi üründe kullanılmaktadır.

Pap1 enzimi, plastik karbonunu ayrıştırarak bu karbonun bakterinin enerji kaynağı haline gelmesini sağlar. Deneylerde, Pap1 genini Escherichia coli bakterisine aktaran araştırmacılar, bu bakterinin de plastikleri parçalayabildiğini gözlemledi. Aynı şekilde, Pap1 geninin Pseudomonas aeruginosa’dan çıkarılmasıyla bakterinin artık plastiği parçalayamadığı kanıtlandı.

Plastik Yeme Yetisi Bakteriyi Güçlendiriyor

Bakterinin plastik yeme yetisinin sadece enerji sağlamakla kalmayıp aynı zamanda daha güçlü biyofilm yapıları oluşturmasının endişe verici olduğu belirlendi. Bu biyofilm yapıları, antibiyotiklere karşı ekstra koruma sağlar ve bakterinin tedaviye karşı direnç geliştirmesini kolaylaştırır.

Araştırma, sadece Pseudomonas aeruginosa’da değil, diğer bakterilerde de benzer enzimlerin bulunabileceğini göstermektedir. Bu da hastanelerde kullanılan diğer plastiklerin de mikroplar için bir besin kaynağı olabileceği anlamına gelmektedir.

Araştırmanın baş yazarı Ronan McCarthy, “Hastanelerde patojenlerin yaşamını ne şekilde sürdürdüğünü yeniden düşünmemize neden olan bir durumla karşı karşıyayız. Tıbbi cihazlarda kullanılan plastikler bile artık risk oluşturabilir” açıklamasında bulundu.

Bilim insanları, plastikleri parçalayan enzimlerin ne kadar yaygın olduğunu belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, hastanelerde kullanılan plastik türlerinin ve temizlik protokollerinin gözden geçirilmesinin önemli olduğunu savunmaktadırlar.

Modern tıpta önemli bir yere sahip olan plastikler, görünüşe göre süper mikropların da tercih ettiği bir besin kaynağı olmuş gibi görünmektedir.